Współautor Raportu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH Państwowego Instytutu Badawczego pt. „Sytuacja zdrowotna ludności Polski 2025”
O ile mi wiadomo, nie ma danych, które odnosiłyby się do tezy o zależności między stanem  zdrowia mężczyzn i oczekiwaną długością ich życia a nierównowagą płci w zawodach medycznych. Zatem naukowo trudno taki pogląd potwierdzić lub mu zaprzeczyć. Natomiast gdy poszukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego mężczyźni żyją krócej od kobiet, okazuje się, że dysponujemy danymi, które pomogą nam to zjawisko przynajmniej częściowo wyjaśnić.

Najważniejszą obserwacją jest, iż mężczyźni w wieku 25-64 lat wyraźnie częściej przedwcześnie umierają  w porównaniu do kobiet. Jest to spowodowane na pewno większą wypadkowością – zawodową lub pozazawodową – tzw. zewnętrzne przyczyny zgonów są dwukrotnie częstsze u mężczyzn niż u kobiet. Właśnie zgony, których przyczyną są wypadki, „zabierają” dużo lat życia. Warto też podkreślić, iż odsetek utraconych przez mężczyzn lat życia z powodu samobójstw jest dużo wyższy u mężczyzn w porównaniu do kobiet (6,1% vs 2,4%). Inne dane wskazują, iż generalnie stan psychiczny społeczeństwa nie jest dobry, co zapewne negatywnie wpływa na liczbę samobójstw. Aby temu zapobiegać, należałoby spojrzeć na szerszy społeczny kontekst stanu zdrowia psychicznego, poczynając od rodzin, miejsc edukacji/pracy, po środowisko zamieszkania i sprawność systemu opieki psychologiczno-psychiatrycznej. 

Na podstawie danych o zgonach z powodu chorób serca i układu naczyniowego można też przyjąć hipotezę, iż mężczyźni przez ostatnie kilkadziesiąt lat przeciętnie prowadzili mniej zdrowy styl życia niż kobiety. Oznacza to, że częściej niż kobiety mają nadwagę lub otyłość, częściej palą tytoń lub jego zamienniki i częściej podejmują ryzykowne zachowania związane z alkoholem i innymi używkami. Z naszych danych wynika na przykład, że aż 37,3% mężczyzn w wieku 40-59 lat pije ryzykownie alkohol, wobec 20,9% kobiet w tej samej grupie wiekowej.

Z drugiej strony dane o świadczeniach zdrowotnych NFZ wskazują, iż rzeczywiście mężczyźni w wieku młodym i średnim proporcjonalnie rzadziej od kobiet korzystają ze świadczeń medycznych. Trudno ten fakt jednoznacznie zinterpretować, mogą na to wpływać różne czynniki - od lekceważenia objawów, przez samoleczenie, do uznawania przez mężczyzn choroby za formę słabości. Problemem jest tu raczej więc wiedza o zdrowiu, psychologia mężczyzn i ich podejście do swojego zdrowia niż feminizacja zawodów medycznych. Dobrym przykładem jest brak świadomości potrzeby profilaktyki urologicznej wśród mężczyzn.

Trzeba mocno podkreślić, że zdrowie wynika z wieloletniego (od dzieciństwa!) stylu życia, otoczenia środowiskowego i czynników ryzyka, a tylko w niewielkim stopniu jest wynikiem działania systemu opieki zdrowotnej. W tym sensie zależy od wszystkich polityk społecznych. Dla młodych ludzi najważniejszymi parametrami decydującymi o ich przyszłym zdrowiu są właściwe odżywanie się i aktywność fizyczna oraz unikanie używek. Stąd rosnąca potrzeba ciągłego rozwoju programów promocji zdrowia, zwłaszcza przez wprowadzenie do szkół przedmiotu edukacja zdrowotna.

Opr. MT