fot. Finał 2024, Prof. Grzegorz Mazurek z ALK i rektorzy uczelni niepublicznych

W drugie ćwierćwiecze Rankingu Szkół Wyższych Perspektywy wchodzimy z przytupem! 25 marca Kapituła Rankingu, pracująca pod przewodnictwem prof. Michała Kleibera, dokonała kilku korekt w metodologii uwzględniających aktualną sytuację w szkolnictwie wyższym i nauce.

I tak, w Rankingu Uczelni Akademickich 2025 rezygnujemy ze wskaźnika „Cytowania”, najbardziej podatnego na manipulacje nieuczciwych naukowców. Ujawnienie tych praktyk („papier mills” i inne) przez specjalistyczne portale naukowe, a następnie przez prasę codzienną i opiniotwórcze tygodniki/miesięczniki odbiło się szerokim echem w polskim środowisku akademickim. Alarm w tej sprawie został ogłoszony przez KRASP, PAN i branżowe konferencje rektorów. MNiSW powołało specjalną komisję pod przewodnictwem prof. Piotra Jedynaka, rektora UJ, do zbadania zasięgu tego zjawiska i wskazania środków naprawczych.

• Aby nie redukować roli badań w rankingu, punkty „uwolnione” z cytowań przesunięto na wskaźniki mniej podatne na manipulacje: wskaźnik znormalizowanych cytowań, FWCI (Field Weighted Citation Impact) i wskaźnik premiujący najlepsze publikacje w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych (Publications in Top 10 Journal Percentiles).
  
  
• Kapituła podjęła również decyzję o zmniejszeniu wagi wskaźnika „Ewaluacja działalności naukowej”. Uznano, że staje się on coraz mniej aktualny, jako że odzwierciedla sytuację z lat 2018-2021 (ustawowo ewaluacja w obrębie dyscyplin naukowych i artystycznych przeprowadzana jest co 4 lata, najbliższa odbędzie się w roku 2026). Poprzednia ewakuacja jest powszechnie krytykowana za sposób jej przeprowadzenia (m. in. duży zakres ingerencji ministra w wykaz czasopism) oraz nieadekwatny do specyfiki wielu dyscyplin dobór kryteriów oceny. Uzasadnia to zredukowanie o jedną piątą wagi tego kryterium. Punkty „uwolnione” z ewaluacji przesunięto na inne wskaźniki w obrębie tego samego kryterium: „nasycenie kadry osobami o najwyższych kwalifikacjach” oraz „kształcenie doktorantów w szkołach doktorskich”. Podniesiono też minimalnie wagę wskaźnika odzwierciedlającego wielkość środków na badania pozyskanych z programów Unii Europejskiej.
  
  
• Wszystkie te zmiany zostały wprowadzone odpowiednio do metodologii Rankingu Kierunków Studiów (który obejmuje wyłącznie uczelnie akademickie). Ranking ten ocenia 75 najpopularniejszych kierunków studiów, w tym – po raz pierwszy – kierunek związany ze sztuczną inteligencją i dużymi zbiorami danych, „AI & Data Sciences”.
  
  
• Istotną zmianą w tegorocznym RSW jest połączenie dotychczasowych rankingów uczelni niepublicznych oraz państwowych akademii nauk stosowanych (wcześniej PWSZ) i stworzenie skomasowanego Rankingu Uczelni Zawodowych 2025, wspólnego dla wszystkich uczelni kształcących na poziomie magistra, posiadających status uczelni zawodowej. Jak stwierdzono podczas dyskusji na posiedzeniu, po 35 latach istnienia uczelni niepublicznych w Polsce i po 27 latach od pojawienia się Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych (PWSZ) czas już najwyższy, aby oceniać uczelnie nie w zależności od ich statusu własnościowego, tylko ze względu na jakość!

PERSPEKTYWY